خيلي از بيماران فيستول, میپرسند چرا دچار فيستول شده اند. آنها ميگویند من كه همه مسايل بهداشتي را رعايت ميكنم چرا بايد دچار چنين عفونتي بشوم؟
البته که آنها حق دارند چنين فكري بكنند, چون دچار بيماري شدند كه اصلا انتظارش رو نداشتند، بیماران فیستول بايد بدانند كه ايجاد فيستول مقعدي ارتباط مستقیمی با رعايت مسايل بهداشتي ندارد و نبايد خودشان را از این بابت سرزنش كنند. آدمهاي بسيار تميز و دقيق هم ممكنه دچار اين بيماري شوند. البته ممکن است وجود يبوست و اسهال مستمر زمينه ساز فیستول باشد.
خوب چرا فيستول ایجاد میشود؟ آنچه مسلم است این است که این بيماري با يك عفونت پنهان در اطراف مقعد شروع ميشود ، غدد ترشح كننده موكوس كه هزاران عدد از آنها در اطراف مقعد همه انسانها وجود دارد موظفند مواد مخاطي بداخل كانال مقعدي ترشح كنند تا اين كانال همیشه مرطوب بماند. اگر دهانه ي اين غدد بسته شود، ميكروبها داخل آن رشد كرده و بتدريج آبسه تشكيل ميدهند. يعني يك تجمعي از چرك ايجاد ميشود.اين چرك، بافتهاي اطراف را تخريب ميكند و بزرگتر ميشود و بالاخره بايد راهي به خارج پيدا كند و تخليه شود.
سه حالت ممكن است بوجود آيد:
- به پوست سرباز كند
- به داخل كانال معقدي راه پيدا كند
- به هر دو سمت يعني هم به پوست و هم به كانال مقعدي راه پيداكند
و همه ي اين موارد ميتواند زمينه ساز ايجاد فيستول باشد . راه باز كردن چرك به خارج ، در هر سه حالت ممكن است خودبخود اتفاق بيفتد و يا توسط جراح اين راه باز شود يعني اينكه بيمار بدليل درد شديد مقعد و اطراف آن به جراح مراجعه كند و جراح با تشخيص آبسه, اين كانال عفوني را شكافته و چركها تخليه میشود.
بسياري از مواقع بيماران فيستول خودشان شرح حال تخليه شدن خودبخود آبسه و يا مراجعه نزد جراح جهت تخليه آبسه را ميدهند. براي بعضي از بيماران چندين بار اين اتفاق تكرار شده است بعضي از موارد هم سابقه تخليه ندارند و با يك جوش اطراف مقعد و ترشحات آن متوجه وجود اين بيماري در خودش شده ولي آنها هم بهرحال با يك عفونت شروع شده است.
بعد از تخليه آبسه سه حالت اتفاق ميافتد:
- بيمار كاملا خوب ميشود و اين عفونت ديگر تكرار نميشود
- خوب ميشود و بعد از مدتي مجددا آبسه ايجاد ميشود
- محل تخليه آبسه خوب نميشود و ترشحات چركي و خونآبه از آن ادامه مي يابد
بيماران بايد بدانند كه اگر آبسه تكرار شد و يا ترشح چركي از آن ادامه يافت ارتباطي با مهارت جراحي كه آنرا تخليه كرده ندارد و اين روند طبيعي است كه آبسه ها پيدا مي كنند.قبلا گفته ميشد از هردو مورد تخليه آبسه يكي از آنها فيستول پيدا خواهد كرد (يعني احتمال 50%). ولي اطلاعات جديدتر حاکی از آن است كه از هر3 يا 4 تخليه آبسه يكي از آنها ممكن است تبديل به فيستول شود. پس يكي از دلايل فيستولها, آبسه هاي مقعدي هستند
ولی آيا همه ي فيستولها بدنبال آبسه ايجاد ميشود؟ خير.
از علل ديگري كه ميتواند باعث فيستول شود :
- سابقه فيشر قبلي است. بعضي از بيماران كه قبلا شقاق داشته اند ممكن است به دليل پيشرفت زخم شقاق, دچار فيستول شوند.
- بعضي از بيماران بدنبال عمل جراحي هموروييد, کیست بارتولن, يا جراحی فيشر دچار فيستول ميشوند.
- بعضي از بيماران بدلیل اجسام خارجي فيستول پيدا ميكنند مثلا يك استخوان ريز ماهي يا مرغ در زمان دفع ممكن است، آسيب مخاطی ايجاد كند و در نسج فرو رود و تبديل به فيستول شود.
- بيماريهاي عفوني مثل سل و اکتینومایکوز هم ميتواند دليل فيستول باشند.
- ولي از همه مهمتر بيماريهاي التهابي روده است. بعضي از فيستولها نشانه وجود بيماري التهابي روده است. حدود 5 درصد از بيماران التهابي روده فقط با علايم اطراف مقعد مثل فيستول مراجعه ميكنند و هیچ علامت دیگری ندارند. بنابراين در صورت صلاحديد پزشك ممكن است لازم باشد قبل از هر گونه اقدام درماني از وجود اين بيماري مطمئن شويم.
